İMO’dan kıyı erozyonu ve yat limanı raporu

İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Kıyı Deniz Uzmanlık Kurulu tarafından, Atakum kıyı oyulmaları ve Kurupelit Yat Limanı Projesi ile ilgili hazırlanan rapor, yapılan basın açıklaması ile kamuoyu ile paylaşıldı.

İMO Samsun Şube Başkanı Hüseyin Talak ve ODTÜ Öğretim Görevlisi Dr. Işıkhan Güler, oda binasında düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Hüseyin Talak, “Karadeniz’de Samsun kıyılarında Dereköy Balıkçı Barınağı, Çatalçam mevkilerinde ve Kurupelit’te hızla kaybolan kıyılarımız mercek altına alınmış ve değerlendirilmiştir. Bu çevrede kıyı alan kaybı özellikle 1998 yılında tamamlanan Dereköy Balıkçı Barınağı ile hızlanmıştır. Bu kıyılardaki yerleşim merkezleri ve siteler bu hızlı kıyı kaybından büyük ölçüde etkilenmiştir. Evlerin bahçelerine kadar ulaşan kıyı aşınması çok büyük bir tehlike oluşturmuştur. Bölgesel ölçekte yapılması gereken bütünleşik kıyı planlaması olmadan, yanlış tasarlanmış kıyı deniz yapıları ile bu kıyılarda büyük sorun yaşanmaktadır. Bu yörenin kıyı aşınma olayı matematiksel modellemeler ile ön çalışma olarak incelenmiş ve eldeki mevcut verilerle doğrulanmıştır. Bu bilimsel bulgular, sırasıyla yörenin etkin dalga yönleri, etkin kum taşınımı ve kıyı çizgisi değişimi olarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler ışığında ileriye dönük tahminler yapılmıştır. Mevcut limanın doldurularak yapılması düşünülen dalgakıran yapısı (Yaklaşık 500 m uzunluğunda) matematiksel modellerle çalışılmış, yapılan matematiksel model çalışmaları sonucu kıyı çizgisinin yaklaşık 60-70 m erozyona uğrayacağı tespit edilmiştir. Kurupelit Yat Limanı’nda yapılması düşünülen mevcut alanın doldurulması ve ön kısmına 500 m uzunluğunda dalgakıran yapısı yapılmasının durumu düzeltmekten ziyade daha da kötü sonuçlara yol açacağı öngörülmüştür. Belediye tarafından yapılması planlanan bu yapının ortaya çıkaracağı imalat maliyeti ve olası kötü senaryoların doğaya ve kıyı kenarındaki yapılara zarar vereceği, kumsal alanların yok olmasına neden olacağı açıktır. Mevcut yapının rehabilite edilmesi yönünde öneri olarak, Kurupelit Yat Limanı’nın içi belirli dönemlerde taranarak erozyona uğrayan yakın kıyılar bu taranan malzeme ile beslenmesi değerlendirilmelidir” dedi.

Konuyla ilgili çalışmalar yürüttüklerini söyleyen ODTÜ Öğretim Görevlisi Dr. Işıkhan Güler, “Dereköy’den başlayarak bu bölgelerde yapılan yanlış uygulamalar sonucunda Türkiye’nin en güzel kumsallarından birisi olan Samsun kıyılarında hasarlar, erozyonların olduğunu hep birlikte gördük. Kurupelit bir liman ama bu liman kumsalın ortasında yapılmış vaziyette yer alıyor. Bu olay oradaki kumsalın dengesini bozan en önemli parametrelerden bir tanesidir. Burada da teknik yaklaşımın ve mühendislik yaklaşımın yapılmadığı ortaya çıkıyor. Hem Kurupelit’in doğu kıyılarına hasar veriyor. Erozyona neden oluyor. Hem de içerisinin kum dolmasına ve teknelerin girmesini engelliyor. Biz de bu konuda bir çalışma yürüttük. Bir rapor hazırladık. Raporların bilimsel olmasına gayret ettik” şeklinde konuştu.

Basın toplantısının ardından Kurupelit Yat Limanı incelendi. Geziye Atakum Belediye Başkanı Cemil Deveci de katıldı. Konu hakkındaki görüşlerini belirten Başkan Cemil Deveci ise “Burada bir yapılaşma ve komşuluk hukuku oluşmuş. Buradaki mevcut duruma göre yapılar değer kazanmış, herkes oturacağı ve ticaret yapacağı yeri seçmiştir. Burada yapılan bir müdahale peş peşe davaları da arkasından getirecektir. Kentlerde zor kurulan komşuluk hukukunu daha da zedeleyecektir. Uzun süren yıllara tabi davalar açılacaktır. Bu da bu kentin gelişebilmesini, turizm kenti iddiasını erteleyecek olan nedenlerden bir tanesidir” diye konuştu.